REKLAMY
kierat

Urządzenie służące dawniej do napędu stacjonarnych maszyn rolniczych.

Wykorzystywano przy tym siłę pociągową zwierząt chodzących w koło, zaprzęgniętych do dyszla połączonego z zespołem przekładni zębatych.

Zwierzęta obracały przekładnię chodząc po okręgu o średnicy około 10 metrów, natomiast napęd z kieratu do maszyn (młocarnie, sieczkarnie itp.) stojących w odległości kilkunastu metrów przekazywany był za pomocą wału. Wał składał się z kilku odcinków połączonych przegubami.

Pierwsze kieraty były zbudowane całkowicie z drewna, łącznie z kołami zębatymi.


REKLAMY

Wykorzystywano kierat (inna nazwa maneż) również do innych celów - w starożytnym Rzymie zastosowano go do napędu jednostek pływających. Około roku 263 p.n.e. Appius Claudius w Rzymie budował statki z kołami łopatkowymi, które poruszane były przez chodzące po pokładzie w kieracie woły.
Niemal przez 1000 lat napęd taki uważano za szczyt techniki, a osiągi statków zwiększano tylko za pomocą... budowania coraz większej liczby kieratów.

Bardzo często wykorzystywano kieraty w kopalniach do wyciągania urobku, do transportu materiału służącego do obudowy szybów i chodników kopalnianych. Tym sposobem spuszczano również ludzi i konie do wnętrza kopalni.

koło deptakoweOdmianą kieratu było tzw. koło deptakowe, służące do poruszania wind i podnoszenia ciężarów.
W roku 1556 wykonany został (do pracy J. Agricoli) drzeworyt przedstawiający kołowrót do czerpania wody, którego koło miało średnicę ponad 10 metrów.
W wydanej w 1726 roku chińskiej encyklopedii pod tytułem Chin ting ku chin t'u shu chi ch'eng, zamieszczony został rysunek takiego koła o średnicy co najmniej 6 metrów, które ludzie obracają ciężarem własnego ciała.

Na początku XIX wieku pracę kieratów przejęły maszyny parowe, a potem silniki spalinowe 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj