Wynalazki i odkrycia

Gładka powierzchnia odbijająca światło, dzięki czemu powstaje obraz odbity obiektów które są przed lustrem.

Od początku swych dziejów, do przeglądania się ludzie używali zwierciadła naturalnego, czyli tafli wody.

Późniejsze zwierciadła były wykonywane z polerowanych kamieni.

Następnie zaczęto używać polerowanych metali, takich jak miedź lub brąz - takie lustra wykonywano w Egipcie już 4500 lat temu.
Dopiero w XIII wieku w Europie, pojawiają się pierwsze zwierciadła szklane.

W celu ich wytworzenia na jedną stronę tafli szlifowanego szkła kładziono cienką folię cynową, a następnie zalewano ją rtęcią. Rtęć rozpuszcza cynę i tworzy z nią mieszaninę, która ma tę właściwość, że przylega do szkła.

Czasem trzeba było czekać dość długo (ok. miesiąca), aż szkło pokryło się równą warstwą mieszaniny. Gdy patrzymy obecnie na takie zwierciadło od strony szkła, lustrzana metaliczna warstewka ma odcień szarawy, charakterystyczny dla cyny.
Najlepsi w produkcji takich luster byli Wenecjanie, a że tajemnica wytwarzania luster znana była tylko im, to strzegli jej zazdrośnie. Za zdradę tajemnicy produkcji luster groziła kara śmierci.

Wszystkie fabryki szkła lustrzanego znajdowały się na położonej niedaleko Wenecji wyspie Murano, na którą nie wpuszczano nikogo z cudzoziemców. W kilku warsztatach wytwarzało tam szkło w różnych postaciach około 3 tysiące pracowników, dobrze opłacanych i mających szczególne warunki życia. Nie mogli jednak opuszczać terenu Państwa Weneckiego. Trudno zatem się dziwić, że cena luster była bardzo wysoka. Za jedno z nich, w roku 1683 zapłacono o wiele więcej, niż za obraz wybitnego flamandzkiego malarza Petera Rubensa.

Przez wiele następnych lat, bo aż do połowy XIX wieku, udoskonalono jakość i powiększano rozmiary tafli szkła na lustra, ale sposób ich wytwarzania pozostał niezmieniony. Dopiero znany chemik niemiecki Justus Liebig w 1855 roku odkrył, że z amoniakalnych roztworów soli srebra poprzez redukcję cukrem można osadzić na szkle lśniące, zwierciadlane warstewki srebra. Podobno przypadkowo posrebrzył wnętrze probówki. Od tego odkrycia cały świat przeszedł na produkcję luster srebrnych. Są o wiele tańsze i łatwiejsze w produkcji, ale też i znacznie mniej trwałe.

Poniżej podana jest procentowość odbicia promieni świetlnych przez wszystkie znane rodzaje luster:

Oprócz zwierciadła płaskiego, które daje odbicie nie zniekształcone, stosowane są czasem zwierciadła wklęsłe, które mają zagłębienie do wewnątrz (jak środek łyżeczki). Odbite od zwierciadła wklęsłego promienie skupiają się w jednym punkcie, zwanym ogniskiem, a następnie rozbiegają się tworząc powiększony obraz przedmiotu. Wykorzystuje się je zamiast soczewek w teleskopie zwierciadłowym, zwanym też reflektorem, ponieważ dają wyraźniejszy obraz.
Z kolei zwierciadła wypukłe (wygięte jak wierzch łyżeczki), rozpraszają promienie światła, dając obraz pomniejszony - taką właściwość mają np. lusterka w samochodzie 

Ciekawostka:
Jedynie człowiek, niektóre małpy człekokształtne (np. szympansy), oraz delfiny posiadają zdolność rozpoznawania siebie w odbiciu lustrzanym. Może dlatego kobiety spędzają w sumie trzy lata swojego życia przed lustrem - robią w tym czasie makijaż, czeszą włosy, smarują się balsamami i ubierają.
Koty, papugi, psy i inne zwierzęta, widząc własne odbicie w lustrze, traktują je przeważnie jak innego przedstawiciela własnego gatunku i reagują chęcią do zabawy, lub agresją.

Za miesięcznikiem Młody Technik