Narzędzie ręczne, służące do okopywania roślin, zwalczania chwastów i innych prac.
Używa się jej głównie w ogrodnictwie.
Odkąd ludzie zaczęli świadomą uprawę ziemi, i rolnictwo stało się podstawą gospodarczą większości grup ludzkich, odtąd zaczęto poszukiwać takich narzędzi do spulchniania gleby, które mogły osiadłym plemionom ułatwić pracę na roli.
Początkowo ziemię spulchniano kijem kopieniaczym. Kij taki służył do wzruszania gleby, drążenia otworów na ziarno i przykrywania go, oraz do niszczenia chwastów.
Około 3500 lat p.n.e. pojawiły się pierwsze motyki sporządzone z rogów jelenia. Jeszcze w Biskupinie w roku 550 p.n.e. używano powszechnie kopaczek rogowych (znaleziono ich tam kilkadziesiąt).
W późniejszym okresie (neolit) zastąpiono je motykami kamiennymi, zbudowanymi z drewnianego trzonka i osadzonego na jego końcu (w rozszczepieniu lub przywiązanego do jego kolankowatego wygięcia) ostrza krzemiennego.
Później (w miarę rozwoju technologii) ostrze z krzemienia miało wywiercony otwór, w celu bardziej stabilnego osadzenia na rękojeści. To już były narzędzia uniwersalne - służyły do kopania, ociosywania gałązek, wbijania w ziemię palików itp. prac polowych. Równolegle do nich używano drewnianych kopaczek wykonanych z jednego kawałka drewna. 
Dalszy etap rozwoju stanowiły motyki z brązu, natomiast w średniowieczu pojawiły się motyki w których część robocza była wykonana z żelaza, z wykonanymi otworami na nity, lub tulejką do osadzania rękojeści, analogicznie do współczesnych.
Do dziś motyka pozostaje zasadniczym narzędziem rolnika w rejonach, gdzie przy uprawach nie używa się pługa, oraz w ogrodnictwie, przy uprawie roślin okopowych i winorośli. Jej stalowe ostrze ma w zależności od zastosowania różny kształt.
W XIX i XX wieku z motyki rozwinęły się inne narzędzia ręczne, jak graca, czy spulchniacz lub glebogryzarka.
Od 1900 roku motyki były produkowane w Polsce na większą skalę w walcowni Włochy pod Warszawą, oraz w Sułkowicach koło Kalwarii Zebrzydowskiej 
