REKLAMY
półkule Magdeburskie

Urządzenie służące do usuwania gazów (wytworzenia podciśnienia) w zamkniętej przestrzeni.

Problemami ciśnienia atmosferycznego zajmowano się już od starożytności, sądzono przy tym, że powietrze otaczające Ziemię jest nieważkie, tzn. nie ma masy. Dopiero Galileusz na początku XVII wieku wykazał doświadczalnie, że powietrze ma masę.

Zajmując się sposobami zmierzenia ciśnienia atmosferycznego, uczeń Galileusza - Torricelli, budując pierwszy barometr wytworzył przy okazji próżnię.

Jednak technikę celowego uzyskiwania próżni, opracował dopiero burmistrz Magdeburga Otto von Guericke. W tym celu skonstruował specjalną pompę około roku 1650. Początkowo usiłował uzyskać próżnię w drewnianej beczce, ale nie udało się to ze względu na niedostateczne uszczelnienie.

REKLAMY

pompa próżniowa kiedyśSwoje najgłośniejsze doświadczenie związane właśnie z próżnią, zademonstrował w maju 1654 roku, na zjeździe Reichstagu Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego w Ratyzbonie.
Złożył dwie dokładnie dopasowane miedziane półkule tak, by tworzyły razem kulę o średnicy mniej więcej pół metra. Powierzchnię ich styku uszczelnił paskiem skóry nasyconej terpentyną i woskiem. Następnie wypompował z wnętrza owej kuli powietrze. Do każdej z półkul przyprzężono po cztery pary silnych koni pociągowych. Na dany znak usiłowały one - ciągnąc w przeciwne strony - oderwać od siebie owe półkule, których pozornie przecież nie trzymało razem nic, poza odrobiną wosku. 
W końcu udało się półkule rozłączyć - towarzyszył temu głośny huk.

W innym doświadczeniu z roku 1672, Guericke wytworzył próżnię w dużym metalowym naczyniu, pod dopasowanym szczelnie tłokiem. Okazało się, że nawet połączone wysiłki pięćdziesięciu ludzi nie zdołają zapobiec wpychaniu tego tłoka przez ciśnienie atmosferyczne do wnętrza naczynia.
Na tej podstawie Guericke stwierdził, że zjawisko to można wykorzystać do użytecznej pracy, co sprawdziło się w przyszłości w atmosferycznych maszynach parowych.

Doświadczenia i pomiary Guerickego uświadomiły uczonym, jak potężne jest ciśnienie atmosferyczne, choć tego zupełnie nie odczuwamy 

 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj