Rodzaj wolno wysychających farb o konsystencji pasty lub płynnej.
Farbami olejnymi można malować na drewnie, płótnie lub blasze.
Zanim się pojawiły i stały popularne, malarze często używali mieszaniny pigmentu z jajkiem.
Próbowano również innych metod na uzyskanie trwałej farby, i tak np. w XII wieku mnich Teofil zalecał rozcieranie barwników w oleju orzechowym.
Warto tutaj wspomnieć, że dawniej zarówno podkłady, jak i farby, malarze przygotowywali sobie sami w pracowni.
Tradycja przypisuje wynalazek farb XV-wiecznemu flamandzkiemu malarzowi i alchemikowi Janowi van Eyckowi. Van Eyck długo ukrywał swój sekret, ale tuż przed śmiercią wyciągnął go od niego Antonello da Messina. To on spopularyzował potem malarstwo olejne we Włoszech.
Wzrost popularności farb datuje się na wiek XV. Z czasem farby olejne wyparły temperę, ponieważ były znacznie bardziej elastyczne o większej gamie kolorów, oraz nie wysychały zbyt szybko (żeby farba wolniej schła, do oleju lnianego van Eyck dodawał żywicy), co pozwalało malarzom mieszać farby ze sobą i poprawiać kolory z większą precyzją.
Obecnie farby sprzedaje się w tubach. Sporządza się je poprzez rozproszenie pigmentów w nośniku olejnym takim jak lniany, orzechowy, szafranowy lub makowy, tak aby wytworzyć gładką, kleistą, wolnoschnącą farbę.
Farba olejna ze swojej natury nie miesza się z wodą, rozpuszcza się jedynie w terpentynie, benzynie lakowej, lub bezwonnym rozpuszczalniku.
W celu przyspieszenia wysychania farb olejnych, dodawane są do nich sykatywy 
Ciekawostka:
Najdroższym pigmentem (barwnikiem) była ultramaryna. W renesansie kosztowała więcej niż złoto, ponieważ otrzymywano ją ze sproszkowanego rzadkiego kamienia lapis lazuri. Dopiero na początku XIX wieku udało się opracować syntetyczną wersję tego pigmentu.
