REKLAMY
kanały w Moskwie

Z łacińskiego: canalis - rura, kanał - zespół urządzeń do odprowadzania ścieków.

Te mogą być bytowo - gospodarcze, oraz przemysłowe, oraz wody opadowe z danego terenu. Do urządzeń tych zaliczają się głównie podziemne przewody oraz urządzenia do oczyszczania ścieków.
Ścieki miejskie starano się usuwać już w wielkich miastach starożytności.

Na przykład w Jerozolimie płynne nieczystości wywożono do specjalnych stawów, skąd po pewnym czasie wybierano osad denny jako nawóz, a wody ze stawu używano do podlewania ogrodów.


Niedawno prowadzone wykopaliska w powstałej 3 tysiące lat p.n.e. niewielkiej osadzie na północy Szkocji wykazały, że w każdej z chałup znajdowało się zamknięte drzwiczkami małe pomieszczenie z otworem w podłodze. Wszystkie miały połączenie ze wspólną rurą, która uchodziła do morza. Jest niemal pewne, że były spłukiwane wodą.
Tak więc wynalazek kanalizacji jest jedną z najstarszych zdobyczy cywilizacyjnych.

REKLAMY

W miastach Mohendżo-Daro i Harappa, które w latach 2800- 2400 p.n.e. "kwitnęły" nad brzegami Indusu, wiele budynków mieszkalnych miało urządzenia sanitarne na stosunkowo wysokim poziomie. Wewnątrz domów były łazienki i ustępy spłukiwane, z których ścieki odpływały rurami (podobnie urządzenia w tym czasie miały gdzie indziej tylko pałace królewskie). We wspomnianych dwu miastach odkopano resztki basenu pływackiego z kamienia, starannie uszczelnionego asfaltem. Podobnie były zbudowane kanały ściekowe, które biegły wzdłuż ulic, przykryte płytami kamiennymi.

Równie rozbudowana kanalizacja zjawia się dopiero po 2 tysiącach z górą lat w Rzymie. Słynny przesklepiony kanał w Rzymie, o charakterystycznej nazwie Cloaca Maxima, zbierał ścieki z całego miasta. Wybudowano go w 184 roku p.n.e. Za cesarza Augusta przewód ten zaczęto regularnie spłukiwać wodą z wodociągów.

W średniowieczu kanalizacja miast upadła zupełnie. Rowami otwartymi wzdłuż ulic płynęły ścieki i woda deszczowa, kierując się w najlepszym przypadku do rzeki. Nieczystości z dołów kloacznych wywożono beczkami za miasto, a gdy nikt nie widział, zrzucano nawet do rowów przyulicznych, co było zakazane. Nierzadko zawartość beczek opróżniano do pobliskiej rzeki.
Królowały wychodki, a szczytem luksusu był występ w murze, zwisający nad szambem lub fosą. 

Prawdopodobnie pierwszym miastem Europy, które otrzymało sporadycznie rozmieszczone murowane kanały ściekowe, był Bolesławiec na Śląsku (1559 rok). Później zaczęły pojawiać się one w innych większych miastach. Początkowo kanały te nie były ze sobą skoordynowane.
Następny, wyższy etap to systemy kanalizacyjne obejmujące całe miasto. Takie właśnie obserwujemy na początku XIX wieku w przodujących pod tym względem miastach - Paryżu, Londynie, Bostonie i Nowym Jorku. Sieć kanałów w Paryżu była początkowo słabo rozwinięta, dopiero po epidemii cholery w 1832 roku, rozbudowano ją energicznie. Powszechne zakładanie sieci kanalizacyjnych w miastach rozpoczęło się najpierw w Anglii w związku z faktem, że tam najwcześniej rozwinięto wodociągi miejskie w wyniku gwałtownego uprzemysłowienia na przełomie XVIII i XIX wieku.

Na ziemiach polskich Gdańsk już w 1864 roku mógł poszczycić się kompleksowo ujętym systemem wodociągów, kanalizacji i specjalnych pól uprawnych, które użyźniano ściekami. Warszawa otrzymała system kanalizacyjny w 1886 roku, Łódź w 1907 roku.

kanały w MoskwieW początkowym okresie zawartość kanałów kierowano bezpośrednio do rzeki. Dopiero inżynier J. Bazalgette w Londynie, mając świeżo w pamięci niedawną epidemię cholery z 1858 roku - "wielki smród", w czasie której umarło 20 tysięcy mieszkańców, zaprowadził pompowanie ścieków na taką wysokość, aby spływające potem nieznacznym spadkiem dotarły do Tamizy po przebyciu drogi 12 mil. Bazalgette wybudował także wielkie zbiorniki, w których ścieki przechodziły procesy chemiczno - biologiczne zmieniając swój wygląd, zapach i skład chemiczny.
Tak szeroko pomyślaną kanalizację Londynu założono w latach 1859-1875.

Metoda poddawania ścieków fermentacji w osadnikach przyjęła się odtąd powszechnie. Również z Anglii wywodzi się cytowany już pomysł rozprowadzania ścieków na polach tzw. irygacyjnych, zastosowany później m.in. w Gdańsku i Wrocławiu.

W Paryżu po raz pierwszy zaczęto robić wypukłe jezdnie ulic - z rynsztokami po bokach i murowanym kanałem pod środkiem jezdni. W 1596 roku J. Harrington zaprojektował pierwszy klozet. Dość skomplikowaną miskę z dwoma zaworami opatentował w 1778 roku słynny twórca wielu maszyn Joseph Bramah.

W 1882 roku ktoś inny wpadł na pomysł, aby w prosty sposób zamknąć drogę gazom z wnętrza kanału do mieszkania - za pomocą syfonowego zamknięcia wodnego w kształcie poziomo leżącej litery S, wypełnionego wodą ściekową, której pewna ilość zawsze pozostaje w przegięciu. Tego rodzaju syfon widzimy obecnie na przewodach odpływowych z umywalki, wanny itp 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj