REKLAMY
amfiteatr grecki

Z łacińskiego - amphiteatrum, czyli odkryta scena o kształcie elipsy lub koła.

W starożytnej Grecji była to widownia na wolnym powietrzu, rozłożona półkoliście na zboczach pagórków, i otaczająca centralnie umiejscowioną scenę teatralną.

W najstarszych teatrach rzędy stanowiły stopnie, na których widzowie stali, później były to kamienne siedzenia.

Z czasem, oprócz theatronu, czyli właśnie widowni, oraz podium na którym występowali aktorzy (proskenion), pojawił się również budynek służący do przebierania się aktorów oraz do wieszania dekoracji (skene).


REKLAMY

Pomiędzy skene a widownią usytuowana była orchestra, wraz z thymele (rodzaj ołtarza), stojącym pośrodku. Wokół niego występował chór, a niekiedy także aktorzy. Po obu bokach orchestry znajdowały się paradne przejścia - parodos, służące do wprowadzania aktorów. Po roku 460 pojawiają się dekoracje malowane, a także mechaniczne urządzenia pozwalające na niespodziewane pojawienie się aktora. Stąd konieczne były podziemne przejścia pod orchestrą.

amfiteatr KoloseumSzczególną sztuką było i nadal pozostaje takie usytuowanie miejsc dla widzów, by słyszalność ze sceny była dobra nawet na najdalszych miejscach.

Największym greckim teatrem był chyba teatr Dionizosa w Atenach (VI -V wiek p.n.e.) na 17 tysięcy widzów w 67 rzędach. Jednym z najlepiej zachowanych teatrów jest z kolei teatr w Epidauros, gdzie można wyraźnie zobaczyć większość wymienionych elementów teatru greckiego.

W starożytnym Rzymie budowla ta wykształciła się z wydzielonego na forum dziedzińca, na którym walczyli gladiatorzy. Wokół dziedzińców zaczęto umieszczać ławy, które z czasem stawiano w kilku rządach na usypanym wale. Później całość zaczęto otaczać kamiennym lub ceglanym murem.

REKLAMY

Ostatecznie amfiteatr stał się wielkim kompleksem rozrywkowym, z widownią (cavea) mieszczącą często dziesiątki tysięcy widzów, z wieloma pomieszczeniami pomocniczymi, masztami do rozpinania nad nim osłony (velarium) i wieloma innymi udogodnieniami. W ich podziemiach usytuowane były pomieszczenia dla gladiatorów, zwierząt, magazyny, windy, zapadnie itp.

wnętrze KoloseumPośrodku amfiteatru znajdowała się kolista lub eliptyczna arena wysypana piaskiem (w czasie "bitew morskich" - naumachii) zalewana wodą, którą później odprowadzano specjalnymi kanałami ściekowymi.
W czasach imperium rzymskiego zbudowano setki amfiteatrów, głównie w Italii i na zachodzie. Zdecydowanie mniejsza liczba amfiteatrów we wschodnich prowincjach imperium, była efektem niechęci ich mieszkańców do krwawych rozrywek, w których gustowali Rzymianie.
Najsłynniejszym amfiteatrem jest rzymskie Koloseum - Amfiteatr Flawiuszów (z czasów Wespazjana i Tytusa), w którym częstokroć dochodziło do publicznych pokazów m.in. walk gladiatorów, walk z dzikimi zwierzętami, wyścigów rydwanów i publicznych egzekucji.

Współcześnie nazwą amfiteatr określa się budowlę widowiskową z kolistą lub półkolistą - wznoszącą się do góry - widownią 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj