REKLAMY
symbol kadmu

Pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych układu okresowego.

Nazwa pochodzi od słowa καδμεία - kadmeia, będącego grecką nazwą rudy cynku, kalaminu, w której kadm został wykryty - symbol Cd, (z łaciny: cadmium).
Jest to biały, błyszczący, ciężki, miękki, żylasty metal.

Kadm został odkryty w roku 1817, podczas sprawdzania niektórych aptek powiatu Magdeburg w Niemczech. Odkryto wówczas tlenek cynku, który zawierał pewne zanieczyszczenia. Zainteresował się tym Friedrich Stromeyer - dyrektor laboratorium chemicznego i wykładowca na Uniwersytecie w Getyndze, i po wytopieniu cynku z jego węglanu odkrył w pozostałościach żółtą substancję, która nie była ani związkiem żelaza ani ołowiu.

REKLAMY


Szczegółowe badania tlenku cynku przeprowadzone przez niego pozwoliły na stwierdzenie, że barwa którą przybiera tlenek cynku, jest związana z obecnością domieszki tlenku nieznanego metalu. Udało mu się nawet oddzielić tlenek cynku od tlenku nieznanego metalu i w następnej kolejności dokonać jego redukcji - w efekcie skomplikowanego procesu otrzymał około 3 gramów metalu, co pozwoliło mu na stwierdzenie, że jest to nowy nieznany do tej pory pierwiastek.

Friedrich StromeyerNiezależnie od Stromeyera, choć nieco później bo w roku 1818, kadm został odkryty w śląskich rudach cynku przez dwóch niemieckich uczonych, K. Kerstena i W. Maissnera.
Dzisiaj wiemy, że rudy cynku i paliwa kopalne (np. węgiel kamienny) zawierają znaczne ilości kadmu. W wyniku ich wydobywania i przetwarzania, jego znaczne ilości uwalniają się do atmosfery, hydrosfery i gleby.

Kadm jest użytecznym, ale silnie toksycznym (bardziej niż arsen) metalem ciężkim. Jest używany w reaktorach jądrowych, jako powłoki antykorozyjne i dekoracyjne, oraz w bateriach - pierwszy akumulator niklowo-kadmowy zbudował w 1899 roku Waldemar Jungner ze Szwecji.
Jest również podstawą niektórych stopów łożyskowych i składnikiem stopów niskotopliwych.

Jako substancja toksyczna i czynnik rakotwórczy, kadm stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt - kumuluje się zazwyczaj w nerkach i wątrobie  

Ciekawostka:
 Pierwszy stop z efektem pamięci kształtu odkrył szwedzki badacz Arne Olader w 1932 roku. Był to stop złota z kadmem.

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj