REKLAMY
schemat nitowania

Technika nierozerwalnego połączenia kilku części za pomocą nitów.

Są to zazwyczaj trzpienie walcowe z łbami o różnym kształcie.

Technika nitowania należy (oprócz klejenia) do najstarszych metod tworzenia stałych połączeń między dwoma (lub więcej) elementami.

Nie można ustalić kiedy i gdzie nitowanie miało swój początek, z pewnością jednak przez długi okres czasu była to najważniejsza technika łączenia metalowych elementów konstrukcyjnych. Robotnicy mozolnie za pomocą młotka i stempla nitującego ręcznie wbijali nity. Jednym z przykładów łączenia ze sobą dziesiątków tysięcy ogniw wykonanych z drutu, jest kolczuga, czyli najwcześniejszy rodzaj zbroi używanej przez rycerstwo.

Wraz z postępującą rewolucją techniczną nitowanie nabierało coraz większego znaczenia. W późniejszym okresie proces nitowania przejęły prasy. Kolejnym ulepszeniem było wynalezienie specjalizowanych maszyn nitujących.

nitowany fragment wieży EifflaElementem łączącym jest nit, który składa się z walcowego sworznia zwanego trzonem, oraz łba stanowiącego z trzonem jedną całość. Łeb nitu może mieć różnorodne kształty (kulisty, stożkowy, grzybkowy czy walcowy), w zależności od tego, jaki rodzaj połączenia nitowanego chce się uzyskać.  

REKLAMY

Nitowanie dzielimy na zwykłe, kiedy obydwa łby nitu występują ponad powierzchnię nitowanych części, rurkowe, oraz kryte, kiedy łby nitów są schowane równo z powierzchnią łączonych części.

Rozróżnia się następujące połączenia nitowane:

  • połączenia stałe (przenoszące siły) w konstrukcjach stalowych budynków, w budowie żurawi i mostów,
  • stałe i szczelne połączenia w budowie kotłów,
  • połączenia sczepne pokryć blaszanych w budowie pojazdów.


Nitowanie może być wykonywane na zimno (stosowane przy nitach o średnicy do 10 mm, niekiedy do 20 mm), lub na gorąco (przy nitach o średnicy powyżej 10 mm), ręcznie bądź mechanicznie.
Złącze nitowe odznacza się wysokim napięciem wstępnym, znaczną podatnością i stosunkowo niską temperaturą procesu technologicznego. Zaletą tego rodzaju połączenia jest fakt, że nie występują tutaj naprężenia własne, co umożliwia łączenie różnych materiałów.
most Piłsudskiego w KrakowieDo wad nitowania zalicza się jego nierozłączność, osłabienie łączonych elementów przez wiercenie otworu, trudności konstrukcyjne, trudności z uzyskaniem szczelności, oraz pracochłonność. Pomimo tego, nitowanie rozpowszechniło się w XIX wieku (po wynalezieniu nitownicy) - słynną nitowaną konstrukcją jest np. wieża Eiffla.
Wcześniej, w roku 1865 angielski inżynier, konstruktor i wynalazca William Fairbairn skonstruował maszynę do nitowania.

Współcześnie, z uwagi na uproszczoną technikę produkcji, w większości wypadków połączenia nitowe i nity zostały zastąpione przez połączenia spawane i zgrzewane.

Patrząc na zamieszczone w tekście przykłady nitowania, nie sposób nie przyznać, że tego typu połączenia elementów, stanowią również swego rodzaju element dekoracyjny 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj