REKLAMY
studnia

Odpowiednio obudowany szyb, służący do czerpania wody.

Studnia jest wykopana lub wywiercona w ziemi aż do głębokości warstwy wodonośnej. Dawne studnie były kopane wyłącznie ręcznie.

Ich brzegi umacniano szalunkiem drewnianym, wykładano kamieniami albo drążono wprost w litej skale. Powyżej lustra wody wystarczała cegła.
Współczesne studnie są zbudowane z betonowych kręgów.

Prawdopodobnie pierwsze studnie pojawiły się już około 8 tysięcy lat p.n.e. w Mezopotamii, Egipcie i Palestynie, oraz wszędzie tam, gdzie pojawiło się wzmożone zapotrzebowanie na wodę, a nie było jej wystarczająco dużo na powierzchni: pierwsze większe skupiska ludzkie w miastach, oraz stosowanie irygacji w rolnictwie. Budowano zarówno studnie do użytku publicznego - i te miały średnicę nawet do 2,5 metra, jak i studnie w domach prywatnych o średnicy od 50 do 75 centymetrów.


REKLAMY

Czasem, żeby dokopać się do warstwy wodonośnej, studnie trzeba było drążyć całkiem głęboko.
W Egipcie kopano do około 80 metrów, natomiast na Saharze w roku 320 p.n.e. wykopano studnię na rekordową na owe czasy głębokość: aż 180 metrów.

Z czasem ludzie nauczyli się szukać odpowiednich miejsc na budowę studni - przykładowo zakopywano na pewien czas naczynia i sprawdzano, czy zebrała się w nich woda.
Pierwsze studnie wykopane dzięki wykorzystaniu wiedzy geologicznej powstały w Anglii dopiero po roku 1795.

studnia z żurawiem studziennymPoczątkowo wodę czerpano ręcznie. Około roku 1500 p.n.e. w Mezopotamii zaczęto stosować żurawie studzienne do wydobywania wody. Taki żuraw, to nic innego jak długi na sześć, siedem metrów drąg, umocowany pośrodku na rozwidlonym słupie. Jeden jego koniec jest obciążony kamieniami, a drugi zwiesza się wprost nad studnią. Do tego końca jest przywiązany łańcuch, albo okuta na końcach tyczka, do której przymocowane jest wiadro. Drąg działa jak dźwignia i pozwala spuszczać wiadro na tyczce w głąb studni, a potem stosunkowo łatwo wyciągać do góry.

W ostatnich stuleciach p.n.e. stosowano również ciągłe łańcuchy z czerpakami, które napędzane były bądź kołem deptakowym, lub też przy pomocy kieratu.

studnia murowanaW kolejnym etapie, do wydobywania wody stosowano kołowrót, czyli okrągły wałek twardego, mocnego drewna, najlepiej z grabu, po obu stronach zabezpieczony kutymi z żelaza obręczami. Wzdłuż osi drążony był otwór, przez który przebijano żelazny pręt, osadzony w otworach słupów i wygięty w kształcie korby. Dodatkowo, żeby zabezpieczyć studnię przed wpadającymi liśćmi, kurzem i innym śmieciem, nad studnią często budowano daszek, a nieraz nawet całą drewnianą budkę, która nakrywała studzienny krąg.
Dzisiaj do czerpania wody zaprzęgnięto prąd elektryczny, i zamiast siły rąk, używane są pompy ssące 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj