REKLAMY

Ocena użytkowników: 4 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka nieaktywna
 

Spis treści

Zegar wodny stanowił postęp w porównaniu z zegarem słonecznym, ponieważ nie był uzależniony od pory doby ani od pogody. Najdawniejsze świadectwo użycia zegara wodnego pochodzi z Egiptu z XVI wieku p.n.e., a najstarszy zachowany zegar również z Egiptu z około 1400 roku p.n.e.
Najdawniejszą postacią zegara wodnego był zapewne dzban z otworem w dnie. Wypłynięcie z dzbana odmierzonej ilości wody oznaczało, że upłynął określony czas. Zegary działające na tej zasadzie (tzw. klepsydry) szeroko stosowano w starożytności np. w Grecji używano ich do ograniczania czasu przemówień podczas procesów. Jednak w prostej postaci zegar wodny był niedoskonały (min. z uwagi na zmienną prędkość wyciekania wody), a zakres jego stosowania był ograniczony.

W III wieku p.n.e. Ktesibios z Aleksandrii skonstruował udoskonalony zegar w którym dzięki pomysłowemu układowi trzech naczyń, oraz zastosowaniu samoczynnego regulatora przepływu wody uzyskał stałą, równomierną prędkość jej przepływu. W zegarze wodnym Ktesibiosa woda wlewała się do naczynia, w którym znajdował się pływak, podnoszący się wraz z jej poziomem. Umieszczona na pływaku figurka wskazywała na obracającym się bębnie odpowiednią dla danego dnia godzinę (Ktesibios musiał pokonać dodatkową trudność, ponieważ w jego czasach używano tzw. godzin nierównych, dzieląc dla każdego dnia i nocy okres pomiędzy wschodem a zachodem słońca na 12 części).
Ktesibios wyposażył ponadto swój zegar w rozmaitą dźwiękową i wizualną sygnalizację - budzik - upływu godzin, uruchamianą za pomocą skomplikowanego mechanizmu złożonego między innymi z kół zębatych.
W czasach rzymskich znalazł licznych naśladowców. Po upadku cesarstwa rzymskiego nadal konstruowano takie wymyślne zegary na Bliskim Wschodzie. Najwybitniejszy z nich, znany z opisów, powstał około 500 roku w Gazie. Podobne zegary wodne rozpowszechnione były w średniowieczu w krajach islamu.
Około VI wieku zaczęto budować takie zegary w Chinach, gdzie zastosowano do ich napędu koła wodne. Około 724 roku Liang Ling-can wyposażył zegar wodny w wychwyt - urządzenie pozwalające na dokładne wyregulowanie szybkości zegara i napędzanie go stosunkowo niewielką ilością energii. Wychwyt stał się następnie istotnym elementem zegarów mechanicznych. Chińczycy skonstruowali wiele dużych i dokładnych zegarów tego typu z których najwspanialszy był zegar Su Sunga zbudowany w Kaifengu w 1090 roku (miał on postać wieży wysokości 10 metrów).
Na tej samej zasadzie co zegary wodne funkcjonowały zegary piaskowe. W XIX wieku stosowano szeroko małe zegary piaskowe, w postaci połączonych ze sobą dwóch naczyń, do odmierzania czasu podczas gotowania jajek 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj