REKLAMY
arabski uczony

Cyfry stosowane obecnie powszechnie na całym świecie do zapisywania liczb.

Po raz pierwszy, cyfry wymyślone przez starożytnych Hindusów pojawiają się na tabliczkach z roku 595 n.e., na jednej z nich data 346 roku zapisana jest w notacji dziesiętnej. W tym czasie układ hinduski obejmował tylko dziewięć cyfr - zero zostało wynalezione dopiero około roku 458.

Kiedy około VIII wieku n.e. Arabowie najechali Indie, ich łupem (oprócz skarbów, dzieł sztuki i wyrobów użytkowych, niekiedy bardzo cennych), padły też starożytne indyjskie pisma, w tym także te zawierające wiedzę matematyczną i astronomiczną. Wkrótce uczeni arabscy przekonali się do tej formy zapisu cyfr - duże zasługi w rozpowszechnieniu przypisuje się perskiemu matematykowi Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi, który zastosował je do badań nad algebrą i trygonometrią.

Aż do 1202 roku n.e. nie były jednak znane w Europie, gdzie obowiązywał system rzymski, czyli zapis liczb przy pomocy siedmiu liter:

REKLAMY

     I - oznaczającej pojedynczy element,
     V - oznaczającej piątki (górna połowa znaku X),
     X - oznaczającej dziesięć,
     L - (prawdopodobnie dolnej połowy znaku C) - pięćdziesiąt,
     C - pochodzi od łacińskiego słowa centum, czyli sto,
     D - oznacza 500,
     M - od łacińskiego słowa mille – tysiąc.

Fibonacci

Wszystko zmieniło się dzięki urodzonemu we Włoszech, ale wychowanemu i wykształconemu w Algierii Leonardowi Pisano (1170 - 1250) zwanemu Fibonaccim, który opublikował niezwykle ważną dla rozwoju nauki, a w szczególności matematyki, pracę "Liber abaci" ("Księga rachunków" albo "Księga abaka" - abak to dawny przyrząd używany do przeprowadzania rachunków). To dzięki tej książce, uczeni Starego Kontynentu poznali i zrozumieli wiedzę matematyczną Wschodu, przejmując od nich jednocześnie taki zapis cyfr, jaki znamy obecnie, choć nie stało się to tak od razu.

Pomimo entuzjazmu z jakim Fibonacci opisywał nowy zapis cyfr, jeszcze w 1229 roku rada miejska Florencji zabroniła używania arabskich cyfr i nakazała posługiwanie się symbolami rzymskimi lub wpisywanie liczb słownie. Miało to zapewne związek z częstymi fałszerstwami - nie dosyć, że zero można było łatwo przerobić na 6 lub 9, to jeszcze bardzo trudno docierała do ówczesnej świadomości możliwość istnienia cyfry 0, która po arabsku zwie się sifr, a znaczy dosłownie "nic".
porównanie kształtu cyfrPolska była jednym z pierwszych krajów, który wprowadził u siebie cyfry indyjsko-arabskie. Najstarszy polski tekst matematyczny, w którym występuje taki właśnie zapis cyfr, pochodzi z 1397 roku, pierwsze monety z nowymi cyframi pojawiły się natomiast w naszym kraju w 1507 roku.
Współczesne kraje arabskie zapisują cyfry nieco inaczej niż my, jednak sama zasada zapisu jest taka sama dla obu sposobów 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj