REKLAMY
nóż skrobak z paleolitu

Nóż to narzędzie do krajania, cięcia itp., składające się przeważnie z metalowego ostrza osadzonego na rękojeści.

Okazuje się, że nóż towarzyszył człowiekowi na długo przedtem, zanim pojawił się homo sapiens.

Na północy Hiszpanii znaleziono kamienny nóż, którego wiek określono na ponad milion lat...
Prawdopodobnie już około 70 tysięcy lat temu, ostrego kamiennego narzędzia, które może uchodzić za praprzodka noża, używał już homo habilis (człowiek zręczny).

Mimo, że ten kamień niewiele miał wspólnego z nożem który znamy dzisiaj, znacznie ułatwiał naszym praprzodkom życie i służył jako narzędzie pracy. Przy jego pomocy człowiekowi łatwiej było coś upolować, odkroić później kawał mięsa, czy ściągnąć skórę, której użył później do ochrony własnego ciała przed zimnem.

sztyletPrawdopodobnie w tym samym czasie nóż został użyty również w walce z innymi ludźmi - niestety człowiek zawsze był skłonny do rywalizacji...


Około 20 tysięcy lat temu, zaczęto używać noży z krzemienia, twardego drewna i zwierzęcych kości, a oprócz różnorodności materiałowej, pojawiły się również noże "specjalistyczne" - inaczej zaczął wyglądać nóż do usuwania zarostu, a inaczej ten, który służyć miał do polowania.

REKLAMY

Potem pojawiły się noże z brązu, wreszcie z żelaza. Pierwszy "prawdziwy nóż" pojawił się około 10 tysięcy lat p.n.e., a na początku ery brązu, około 2000 lat p.n.e. pojawił się nóż klasyczny o soczewkowym przekroju i obustronnie ostrzony, niezbędny człowiekowi podczas dzielenia zwierzyny i spożywania posiłków. Miał mocny uchwyt, oraz ostro zakończony brzeszczot, na który nabijano porcje mięsa i wkładano je do ust.


sztylet z TopkapiW zależności od potrzeb i zastosowań, jedne noże były proste i skromne jak włoskie sztylety - stilletto, inne przebogato zdobione, jak wysadzany wielkimi szmaragdami, wykonany dla szacha Persji słynny sztylet z Topkapi.
Noże i sztylety nadawały się zarówno do walki wręcz, jak i do skrytobójczych mordów. Zamordowano nimi m.in Juliusza Cezara, Władysława III Laskonogiego, Henryka Walezego.
Jeszcze w 1898 roku cesarzową Elżbietę zabito metalowym pilnikiem, który przecież przypominał zwykły sztylet.

Na szczęście, nóż służy nam dzisiaj przede wszystkim do przygotowywania i spożywania posiłków... Początkowo był używany tylko w kuchni, później przez chwilę pełnił rolę widelca, bo wkładano sobie nim pożywienie do ust.


różne nożeDopiero w XVII wieku nóż zajął zaszczytne miejsce na biesiadnym stole - trzeba go sobie było jednak przynieść ze sobą - nawet na królewskich stołach noże i widelce dawano jedynie cudzoziemcom, którzy ich ze sobą nie wozili.
W nożach przeznaczonych wyłącznie do spożywania posiłków stalowe, niekiedy też srebrne brzeszczoty noży oprawiano w dekoracyjne trzonki wykonane z metalu, drewna, kości słoniowej, kryształu górskiego, a nawet z korala i drogich kamieni.
Dopiero za Augusta II Mocnego wchodzi powoli zwyczaj użyczania gościom noży i widelców gospodarza.

W roku 1669 Ludwik XIV zabronił używania przy stole ostro zakończonych noży, jako zbyt niebezpiecznych dla współbiesiadników. Poszerzone ostrze w nowym nożu zostało na okrągło zakończone i wygięte lekko do tyłu, aby ułatwić wkładanie porcji jedzenia do ust, bez zbytniego wykrzywiania nadgarstka.
Skończyło się przy okazji dłubanie przy stole czubkiem noża w zębach tongue-out

Zobacz historię o nożu:

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj