REKLAMY
niezbędnik żołnierza

Jeden z przyborów ręcznych, wchodzących w skład sztućców z zastawy kuchennej.

Jest wyposażony w uchwyt i zębiska i używa się go do nadziewania, utrzymywania i przenoszenia potraw (najczęściej porcji jedzenia w trakcie gotowania i spożywania).
Pierwsze wzmianki o występowaniu tego przedmiotu można znaleźć w hebrajskiej Biblii, w 1 księdze Samuela.

XIX wieczne widelceSporadycznie używano go już w starożytnej Grecji i Rzymie. Świadczyć o tym mogą okazy widelców datowane na około II wiek naszej ery, umieszczone w zbiorach archeologicznych z czasów Imperium Rzymskiego - na ilustracji powyżej "niezbędnik" rzymskiego żołnierza. Używano go w zasadzie tylko wraz z nożem i służył do porcjowania mięsa.

W IV wieku naszej ery znano go już na Bliskim Wschodzie i używano podczas szczególnie eleganckich uroczystości. Do Europy przywędrował z Bizancjum w X wieku, za sprawą bizantyjskiej księżniczki Marii Argyropoulis, która poślubiła weneckiego dożę Pietra Orseolo II.
To właśnie w Wenecji, jako pierwsi poznali widelec Włosi ... i ten dziwny przyrząd wręcz wzbudził ich niechęć, bowiem do tej pory jadali palcami. Pewnie to kształt widelca (porównywanego do wideł - narzędzia szatana) sprawił, że kiedy księżniczka zmarła, wielu z dworzan przypisywało jej przedwczesny zgon barbarzyńskim zwyczajom, które obraziły Boga.

REKLAMY

Zresztą, sam Kościół przez długi czas zakazywał używania widelca, uznając go za objaw dekadencji i rozpasania obyczajów.

Od XV wieku widelec stopniowo zaczął jednak zdobywać popularność na dworach i w domach zamożnych patrycjuszy. Zaczęto widelce wykonywać ze srebra, a nawet ze złota, oraz zdobić szlachetnymi kamieniami.
Pojawiły się również widelce "specjalistyczne", np. takie do ciasta, z jednym zębem szerszym od pozostałych - ciekawe czy wiesz dlaczego?

widelec z XVI wieku z dopinaną łyżkąW XVI wieku, przez Włochy widelec dotarł na dwór francuski. Tutaj rozwijały się liczne warianty jego kształtów, aż do momentu gdy w XVIII wieku otrzymał obecną formę i rozpowszechnił się wśród mieszczaństwa. Przybyło mu ząbków - początkowe dwa proste ząbki (służące do nabijania mięsa) wzbogacono o kolejny - bo zgodnie z ówczesnym obyczajem jadano trzema palcami, więc tyle ząbków musiały mieć widelce.
Później dodano następny, a co bardziej gorliwi wytwórcy robili nawet takie z pięcioma zębami. Oprócz dodawania kolejnych zębów, całą główkę wygięto również na kształt łyżki.

W Polsce widelec pojawił się w XVI wieku, za sprawą królowej Bony Sforzy. Pierwszy widelec miał tylko dwa zęby i służył do nabijania mięsa. Na dworze Zygmunta Starego znany był raczej jako grabki do mięsa 

Widelec może służyć nie tylko do jedzenia, można też nim np. pisać:

 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj