REKLAMY

Ocena użytkowników: 4 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka nieaktywna
 

animacjaPierwsze tworzywo, sztucznie wytworzone przez człowieka.

Romantyczna legenda o przypadkowym uzyskaniu go w żarze ogniska, rozpalonego na piaszczystym wybrzeżu przez fenickich żeglarzy jest nieprawdziwa.
Najstarsze znalezione przedmioty, które można nazwać praszkłem, mają ponad 9 tysięcy lat. Pierwsze wykonane świadomie wyroby ze szkła (paciorki, ozdoby), pojawiły się w Mezopotamii i Egipcie około 3400 lat p.n.e.

zabytkowe naczynia szklanePrzez długi czas od momentu wynalezienia, szkło było nieprzezroczystą masą.

Barwione szklane kuleczki (perły) i podłużne paciorki służyły jako ozdoba już w starożytnym Egipcie i Rzymie.
Około 1500 roku p.n.e. szklarstwo rozwinęło się na dużą skalę w Egipcie. W okresie Nowego Państwa (dynastie XVIII - XX) narodziło się szkło artystyczne, które barwiono na wiele kolorów.
Z czasów Ramzesa II (XIX dynastia), pochodzi też najstarsza znana huta szkła.

Około 800 roku p.n.e. od Egipcjan przejęli umiejętność wytwarzania szkła Fenicjanie, a potem, z czasem zawędrowało szkło do Greków i Rzymian. W ostatnich wiekach p.n.e. w Fenicji wprowadzono dmuchanie szkła, co znacznie ułatwiało i przyspieszało produkcję naczyń szklanych.


REKLAMY

Istotny rozwój wiedzy na temat szkła dokonał się w Imperium Rzymskim, gdzie zajmowało ono ważną pozycję. Początkowo sprowadzano je z terenów Syrii, gdzie wynaleziono piece pozwalające na uzyskanie odpowiednio wysokiej temperatury płynnego szkła (1400 - 1500 stopni Celsjusza), tak że możliwe stało się jego formowanie przez dmuchanie. Tam też dzięki dodaniu rudy manganu (braunsztynu), po raz pierwszy udało się wytworzyć szkło przezroczyste.

Pomimo, że szkło było w Rzymie powszechnie stosowane, dla zwykłego śmiertelnika nie było dostępne. Za szklane naczynie, zdobiony puchar do mleka, przywieziony przez konsula Pompejusza z jednej z wypraw, cesarz Neron zapłacił 300 talentów, co dziś odpowiadałoby kwocie kilku milionów dolarów! Szczytowy rozwój wyrobu szkła rzymska sztuka osiągnęła na przełomie IV wieku n.e.

Pierwszą wzmiankę o szybach ze szkła podał w 290 roku n.e. pisarz kościelny Laktancjusz. W starożytności ośrodkiem produkcji i handlu szkłem była przez długi czas Aleksandria, w średniowieczu światowym centrum szkła artystycznego stał się Konstantynopol, a po zdobyciu miasta przez wojska IV krucjaty (1204 rok), palmę pierwszeństwa przejęła Wenecja.
W 1291 roku na należącej do Wenecji wysepce Murano, założono pierwszą hutę i od tego czasu aż do dnia dzisiejszego produkowane są tam najlepsze na świecie szkła kolorowe, oraz kostki mozaikowe.

wypełnienie okna szkłemWażnym zastosowaniem szkła był wynalazek soczewki. W Chinach znano je już około 940 roku. W XIII wieku wykorzystano je w okularach w Chinach i niezależnie, we Włoszech, a następnie w Holandii w mikroskopie (koniec XVI wieku), i lunecie (początek XVII wieku).

Od XVII wieku nastąpił poważny rozwój europejskiej produkcji szkła. W 1615 roku T. Percival wprowadził do hut szkła węgiel, a w 1790 roku Szwajcar Paul Louis Guniard mieszanie wytapianej masy szklanej.
W tym samym wieku rozwinęła się w Czechach - po udanych próbach dodania kredy i węglanu potasu - technika produkcji szkła szlachetnego, pełnego blasku i twardego - kryształu.
Wyjątkowo ważna była tu technika rżnięcia i rzeźbienia szkła. Powstawały bogate w szlify kielichy i puchary, które naśladowały dzieła wykonane z kryształu górskiego. Dzięki szlifowi padające nań światło załamywało się, w pełni ukazując doskonałą jakość materiału wyjściowego.
Pod koniec XVII wieku Anglicy odkryli, że przez dodanie tlenku ołowiu można je udoskonalić jeszcze bardziej. Stosunkowo miękki kryształ ołowiowy wymaga jednak doskonalszego szlifowania.

REKLAMY

Decydujące znaczenie miało opracowanie przez Henry'ego Bessemera nowoczesnej metody otrzymywania płaskiego szkła, oraz zastosowanie w produkcji szkła (w 1856 roku) przez Niemców, braci Ernsta Wernera i Karla Wilhelma von Siemens, pieca wannowego ogrzewanego gazem świetlnym, co pozwoliło na uzyskanie znacznie wyższej temperatury topnienia masy szklanej.
Stworzyli też oni podwaliny zautomatyzowanej produkcji szkła. Pierwsze kompletne automaty do produkcji butelek, wynalezione w 1898 roku przez Amerykanina M. J. Owensa, zaczęto stosować w przemyśle USA na początku XX wieku. Od 1884 roku, dzięki badaniom niemieckiego chemika Otto Friedricha Schotta zaczęto wytwarzać rozmaite gatunki szkła laboratoryjnego.

W Polsce najstarsze wyroby ze szkła odkryto w Wolinie (X-XI wiek), a w Kruszwicy - pierwszy warsztat szklarski (XII-XIII wiek). W XVI wieku pracowało w Polsce około 30 hut, zaś największy rozkwit produkcji szkła stołowego, zwierciadeł i szyb przypada na XVIII wiek.
Obecnie Polska jest znanym producentem różnych rodzajów szkła użytkowego i ozdobnego 

lampa Tiffany'ego Szkło laminowane (bezpieczne) - 1909 - Benedictus (Francja).

Ciekawostka:
 Najdroższym szklanym wyrobem jest prawdopodobnie "Pond Lily" - niewielka lampa Tiffany'ego, za którą zapłacono na aukcji 3,372 miliona dolarów.

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj